Monaster Țipova

Monaster Țipova
Mănăstirea Țipova
	; Główna cerkiew
Państwo	Mołdawia
Miejscowość	Țipova
Kościół	Mołdawski Kościół Prawosławny
Eparchia	kiszyniowska
Typ monasteru	męski
	Obiekty sakralne
Cerkiew	Zaśnięcia Matki Bożej
Cerkiew	św. Mikołaja
Założyciel klasztoru	mnich Bartłomiej (restytucja)
Data budowy	X–XII w., XVIII–XIX w. (restytucja i rozbudowa)
Data zamknięcia	1949
Data reaktywacji	1994
	Położenie na mapie Mołdawii Monaster Țipova
	47°36′08″N 28°59′21″E/47,602222 28,989028
	Multimedia w Wikimedia Commons

Monaster Țipova – prawosławny męski klasztor w okolicy Țipovej, w jurysdykcji eparchii kiszyniowskiej Mołdawskiego Kościoła Prawosławnego.

Historia

Pierwszy monaster na tym miejscu powstał między X a XII wiekiem. W jego skład wchodzą wykute w skałach cele oraz cerkiew Krzyża Świętego^[1]. Podczas najazdów tatarskich w XIII w. klasztor prawdopodobnie służył miejscowej ludności jako miejsce schronienia^[2]. Następnie monaster został opuszczony. Mnisi powrócili na to miejsce w XIV w. Wtedy powstał drugi zespół cel i nowa cerkiew św. Mikołaja, również wykute w skałach wapiennych na prawym brzegu Dniestru^[1]. Według legendy właśnie na terenie monasteru odbył się trzeci ślub hospodara Stefana Wielkiego z Marią Voichițą^[3]. Między wiekiem XVI i XVIII w powstała natomiast cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej^[1]. Remontem i ponowną organizacją wspólnoty zajął się mnich Bartłomiej, który tworzył w nieodległej Saharnej inny męski monaster. Od 1756 do 1776 Bartłomiej doprowadził do wyremontowania cel, odnowił młodszą z klasztornych cerkwi i zaczął ponownie odprawiać w niej nabożeństwa^[3]. W wieku XIX powstały natomiast budynki gospodarcze, dzwonnica i refektarz^[3], w 1828 zbudowano cerkiew murowaną, która przejęła funkcje głównej świątyni tworzonego skitu. W 1842 klasztor został ponownie wyświęcony jako skit Zaśnięcia Matki Bożej, podlegający monasterowi Saharna, z tym jednak, że dawny ziemski majątek monasterski trafił do klasztoru Capriana^[3]. W 1912 kierujący skitem archimandryta Innocenty odremontował jego główną cerkiew^[2]. W 1919 skit otrzymał status monasteru^[1]. W 1898 wspólnotę monasterską tworzyło szesnastu mnichów, wszyscy byli pochodzenia rumuńskiego. Klasztor posiadał bibliotekę ze zbiorem ksiąg rumuńskich z XVII–XVIII w^[2]. W 1923 w klasztorze przebywało siedmiu mnichów, sześciu riasofornych posłuszników i ośmiu posłuszników^[2].

Monaster został zlikwidowany po włączeniu terytorium Mołdawii do ZSRR, w 1949. Wspólnota mnisza uległa rozproszeniu, w obiektach klasztornych powstał kołchoz, w cerkwi urządzono magazyn tytoniu. Część cel uległa zniszczeniu^[3]. W 1988 kompleks klasztorny został odnowiony i zamieniony w plenerowe muzeum^[1]. W 1994 Mołdawski Kościół Prawosławny odzyskał obiekt i restytuował wspólnotę^[3]. Z powodu niedostatecznych funduszy nadal nie ukończono restauracji najstarszych, skalnych części kompleksu^[1]. W monasterskiej cerkwi, wyremontowanej do 2000^[2], znajduje się ikonostas i ikony z XVIII i XIX w.^[3] W końcu XX wieku w monasterze przebywało dziesięciu mnichów i posłuszników^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Manastirea Tipova [online], www.crestinortodox.ro [dostęp 2016-10-21] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Mănăstirea „Adormirea Maicii Domnului”, s. Ţîpova, r. Rezina, „Moldova Ortodoxă”, 2 kwietnia 2014 [dostęp 2016-10-21] (rum.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Manastirea rupestra Tipova [online], www.crestinortodox.ro [dostęp 2016-10-21] .

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Manastirea Tipova [online], www.crestinortodox.ro [dostęp 2016-10-21] .

[:2-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Mănăstirea „Adormirea Maicii Domnului”, s. Ţîpova, r. Rezina, „Moldova Ortodoxă”, 2 kwietnia 2014 [dostęp 2016-10-21] (rum.).

[:1-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Manastirea rupestra Tipova [online], www.crestinortodox.ro [dostęp 2016-10-21] .

[1]

[2]

[3]